Bagong mga Kuru-kuro
Tungkol sa
Palaugnayang Filipino

"Huwag tanungin ang balarilang Espanyol o Inggles kung paano salitain nang mabuti ang Filipino.

Kundi dapat tanungin si Inay sa bahay,
ang mga bata sa kalsada,
ang karaniwang tao sa palengke
at pansinin ang bibig nila
kung ano ang wika nila.

Alinsunod dito dapat bumuo ang balarilang Filipino; kung gayon, naiitindihan nila at nauunawaan nang mabuti ang wika nila."

Pag-aangkop namin ng pagsipi mula kay Martin Luther: Sanaysay tungkol sa pagsasaling-wika 1530.


Dalawang sangkap ng pangungusap

Ano ang hinahanap mo?
Pera ang hinahanap ko.
Hinahanap ko ang pera.
Sino ang kumain ng mangga?
Kumain si Ana ng mangga.
Si Ana ang kumain ng mangga.
Si Ana ay kumain ng mangga.
Kumain ng mangga ang malikot na si Ana.

Panaguri - Paniyak (paksa, simuno)
Panandang ay at ang

Katiyakan ng paniyak
Bawal tanungin ang paniyak

Pagpapalitan ng panaguri at paniyak
Pagkakapareho ng panaguri at paniyak


Mga parirala

Salitang maigsi + Salitang "mabigat" = Parirala
Pananda + Salitang pangnilalaman = Parirala

Ibayong kadiwaan

Niluto ko ang masarap na hapunan sa amin.
Pagkatapos kumain ay bumasa ako ng pahayagan.
Niluto nang mabuti ni Ate ang pansit.

Wala pa ring imik ang doktor na nakaupo lamang sa tabi ng ataol, katabi ang kapatid niyang si Diana na napatigil sa pag-aayos ng mga nagdatingang korona mula sa mga pinsan at dating katrabaho ng kanyang ina.



Pariralang pangkayarian Pananda

Panaguri
Paniyak
Pantuwid
Pandako
Panlapag
Pang-umpog
ay
ang
ng
sa
-ng/na
nang

Mayroon ding pariralang pangnilalaman Salitang pang-ubod

Pariralang pangngalanPangngalan, panghalip
Pariralang pandiwaPandiwa
Pariralang pang-uriPang-uri
Pariralang pang-abayPang-abay
Pariralang pang-ukolPang-ukol

Mga uri ng salita at mga bahagi ng panalita

Palaugnayan: Mga uring-salita

Salitang pangnilalamanbahay, nakita
Salitang pangkayarianang, sa
Katagapa, kahit

Palaanyuan: Mga bahagi ng panalita

Pangngalan, panghalipbahay, ako
Pandiwakinain
...
Pantukoysi, mga
Panandaang, -ng/na

080315 / 220114